آموزش جامع قوانین و مقررات تنیس شامل نکات مورد استفاده در داوری و خطاهای موجود در ورزش تنیس خاکی که در ۴۰ ماده دسته بندی شده اند. (ماده ۱ تا ۱۰)
۱- زمین بازی انفرادی
۲- اجزاء ثابت زمین
۳- توپ تنیس
۴- راکت تنیس
۵- زننده سرویس و دریافت کننده سرویس
۶- انتخاب زمین و سرویس
۷- سرویس
۸- خطای پا
۹- اجرای ضربه سرویس
۱۰- خطای سرویس
ماده ۱- زمین بازی انفرادی
زمین بازی مستطیلی است بطول ۷۷/۲۳ متر به عرض ۲۳/۸ متر. زمین توسط توری که از یک سیم با طناب به قطر حداکثر ۸/۰ سانتیمتر آویزان است، به دو نیمه تقسیم میگردد. انتهای این سیم با طناب باید به بالای دو پایه در دو سوی تور متصل گردد یا از روی آن گردانیده شود. قطر مقطع پایه استوانهای یا اصلاح مقطع پایه مکعب مستطیل شکل نباید بیش از ۱۵ سانتیمتر بیشتر باشد. مرکز مقطع پایه ها میباید در فاصله ۹۱۴/۰ متری از زمین بازی واقع شود و ارتفاع پایه ها باید به گونهای تنظیم گردد که قسمت بالای سیم نگهدارنده تور در ارتفاع ۰۷/۱ متری از سطح زمین واقع شود در صورتی که از زمین مشترک برای دوبل (به ماده ۳۴ رجوع شود) وانفرادی استفاده شود باید تور را توسط دو پایه که پایه های بازی انفرادی نامیده میشوند، در ارتفاع ۰۷/۱ متری نگاهداشت. مرکز مقطع این پایه ها که قطر و به اصلاح مقطع آنها نباید بیش از ۵/۷ سانتیمتر باشد در هر طرف در فاصله ۹۱۴/۰ متری از زمین انفرادی واقع میگردد. تور بازی را باید چنان کشید که فضای مابین دو پایه را کاملاً پر کند و شبکه های تور به اندازهای کوچکتر در نظر گرفته میشوند که مانع عبور توپ شود. ارتفاع تور در وسط پایه ۹۱۴/۰ متر باشد لذا تور در این قسمت توسط کمربندی کاملاً سفید که عرض آن بیش از ۵ سانتیمتر نباشد محکم در ارتفاع مورد نظر نگاهداشته میشود. نواری کاملاً سفید که عرض آن بیش از ۵ سانتیمتر و در فاصله مساوی در بین دو خط کناری و به موازات آنها کشیده میشود. خط انتهائی در طرف داخلی زمین توسط علامت مرکزی به طول ۱۰ سانتیمتر و عرض ۵ سانتیمتر در امتداد فرضی خط مرکزی سرویس است و به دو بخش تقسیم میشود. علامت مرکزی در هر طرف زمین بر خطوط انتهائی عمود ومتصل است. از کلیه خطوط دیگر نباید از ۵/۲ سانتیمتر کمتر و از ۵ سانتیمتر بیشتر باشد، به استثناء خط انتهائی که نباید بیشتر از ۱۰ سانتیمتر عرض داشته باشد. در تمام اندازهگیریها باید لبه خارجی خطوط را در نظر گرفت. رنگ تمام خطوط باید یکنواخت باشد. استفاده از رنگهای سفید و یا زرد و نشانههای تبلیغاتی یا هر چیز دیگری که در دو انتهای زمین قرار داده شده، غیر مجاز است. استفاده از رنگهای روشن تنها در صورتی مجاز است که در این امر در دید بازیکنان اختلالی ایجاد نکند.
اگر نشانههای تبلیغاتی بروی صندلی خط نگهدارنده دو انتهای زمین نشستهاند، قرارداده شود، این نشانهها باید فاقد رنگهای سفید و زرد باشند. از رنگهای روشن در صورتی مجاز است که اختلال در دید بازیکنان ایجاد نکند.
۱- basiline
۲- Side- line
۳- Service- line
۴- Centerservice- line
۵- Service courts
۶- Center mark
تبصره:
در مسابقات جام دیویس و یا دیگر مسابقات رسمی قهرمانی فدراسیون بین المللی تنیس باید فاصلهای در پشت خطوط انتهائی در نظر گرفت که کمتر از ۴/۶ متر نباشد و در طرف خارجی خطوط کنار هم باید فاصلهای در نظر گرفت که کمتر از ۶۶/۳ متر نباشد. میتوان صندلی خط نگهداران را در صورتیکه بیشتر از ۹۱۴/۰ متر بداخل این فضاها پیشروی نکرده باشند. در فاصله ۴/۶ متر از خطوط انتهائی در فاصله ۶۶/۴ متر از خطوط کناری قرار دارد.
ماده ۲- اجزای ثابت زمین
اجزاء ثابت زمین نه تنها در برگیرنده تور، پایه های زمین انفرادی طناب یا سیم نگهدارنده تور- نوار تور و کمربند نگهدارنده تور است، بلکه در صورت وجود، شامل موانع انتهائی و کناری جایگاهها، صندلیهای ثابت یا قابل نقل و انتقال پیرامون زمین بازی، افراد اشغال کننده صندلیها، کلیه دیگر اجزاء ثابت در پیرامون و یا بالای زمین بازی، داور، داور تور، داور خطای پا، خط نگهداران توپ جمع کنها البته در هنگامی که جای مقر خود حضور دارند، نیز میگردد.
تبصره:
در تأمین اهداف این ماده باید متذکر شد که مفهوم لغت داور در برگیرنده داور، افرادی که به آنها در بین بازی مکان مشخص اعطاء شد و کلیه افرادی میشود که جهت همکاری با داور در جریان مسابقه برگزیده شده باشند.
ماده ۳- توپ تنیس
سطح بیرونی توپ باید یکنواخت و برنگ سفید یا زرد باشد، اگر روی توپ درزی وجود داشته باشد، این محل نباید بصورت دوخته و به شکل بخیه باشد. قطر توپ باید بیش از ۳۵/۶ سانتیمتر و کمتر از ۶۷/۶ سانتیمتر باشد و وزن آن باید بیش از ۷/۵۶ گرم و کمتر از ۵/۵۸ گرم باشد و جهش توپ در صورت رها شدن از فاصله ۲۵۴ سانتیمتر بر روی یک سطح بتونی باید بیش از ۱۳۵ سانتیمتر و کمتر از ۱۴۷ سانتیمتر باشد تحت فشار ۱۶۵/۸ کیلو گرم توپ باید دچار فرورفتگی بداخل به میزان بیش از ۵۶/۰ سانتیمتر و کمتر از ۷۴/۰ سانتیمتر در قسمت جلوئی و فرورفتگی به میزان بیش از ۸۹/۰ سانتیمتر و کمتر از ۰۸/۱ سانتیمتر در قسمت پشتی شود. ارقام گفته شده در مورد این فرورفتگیها باید میانگین خواندن جدا از هم ارقام در هر یک از سه محور توپ باشد و در هر مورد اختلاف بین دو بار خواندن ارقام نباید بیش از ۰۸/۰ سانتیمتر گردد. برای بازی در ارتفاع بیش از ۱۲۱۹ متر از سطح دریا میتوان از دو نوع دیگر توپ استفاده نمود. توپ اول تمام مشخصات پیش گفته را دارد جز آنکه جهش آن بیش از ۹۳/۱۲۱ سانتیمتر و کمتر از ۱۳۵ سانتیمتر است و فشار داخلی آن بیش از فشار خارج آن است. این نوع توپ مرسوم است به توپ پر فشار توپ نوع دوم تمام مشخصات پیش گفته را دارد جز آنکه جهش آن بیش از ۱۳۵ سانتیمتر و کمتر از ۱۴۷ سانتیمتر است و فشار داخلی تقریباً برابر فشار خارجی است این توپ به منظور تطبیق باید برای مدت ۶۰ روز یا بیشتر در همان ارتفاع مورد نظر جهت انجام مسابقه قرار گیرد. به این توپ معمولاً واژه توپ فشار صفر و یا توپ بدون فشار اطلاق میگیرد.
تمام آزمایشات در مورد جهش توپ اندازه و میزان فرورفتگی باید مطابق قوانین و ترتیبهای معین شده در ضمیمه ۱ صورت گیرد.
۱- Pressurised Ball
۲- Zero-Pressure
۳-Non-Pressrised
ماده ۴- راکت تنیس
راکتهائی که از مشخصات ذیل پیروی نکنند جهت بازی مطابق مقررات تنیس، مورد تأئید نمیباشند.
الف) قسمتی از راکت که در انجام ضربه مورد استفاده قرار میگیرد باید تخت باشد و از یک شبکه زه درهم شده متصل به قاب راکت تشکیل میگردد. زهها در محل تلاقی بازههای مجاور به تناوب از رو و زیر به یکدیگر میپیوندند و به هم تافته میشوند. در مجموع این شبکه زه باید یکدست باشد و بخصوص تراکم این شبکه در قسمت مرکز نباید کمتر از سایر قسمتها باشد. زهها باید عاری از هر گونه اضافات و اتصالات جنبی باشند مگر آنچه که جهت پیشگیری و محدود کردن فرسودگی و پارگی و یا لرزش بکار رود که باید اندازه و محل معقول و مناسب جهت تأمین اهداف فوق را داشته باشد.
ب) طول راکت که دسته را نیز شامل میشود باید عاری از هر گونه اضافات و اتصالات جنبی باشد مگر آنچه که جهت پیشگیری به محدود کردن فرسودگی، پارگی، لرزش و آنچه که جهت تقسیم وزن بکار رود که در این صورت باید اندازه و محل معقول و مناسب جهت تأمین اهداف فوق را داشته باشد.
و) قاب راکت که شامل دسته نیز میشود و زهها باید عاری از هر گونه وسیلهای باشند که توانائی انجام تغییر عمده و مشخص و یا تغییر در تقسیم وزن در راکت: در هنگامی که توپ در گردش است را امکان پذیر نماید. فدراسیون بین المللی تنیس در این مورد که آیا راکت نمونه و مدل اولیه راکت از شرایط فوقالذکر تبعیت میکند و آیا راکت مورد تأئید است یا خیر تصمیمگیرنده است. چنین تصمیمگیری ممکن است بنا به ابتکار خود فدراسیون بین المللی تنیس و یا بدرخواست افراد ذینفع ماننذ بازیکن، کمپانی سازنده تجهیزات وسایل و یا سازمان ملی تنیس هر کشور و یا اعضای آنها صورت پذیرد. چنین تصمیمگیریها و درخواستها میبایست مطابق قواعد و ترتیبات مرسوم فدراسیون بین المللی تنیس برای بررسی درخواستها و جهت دادن پاسخ صورت پذیرد که نسخههائی از روند اجرای کار را میتوان از دفتر معاونت اداری دریافت نمود.
مورد اول- آیا میتوان از بیش از یک شبکه زه در قسمت ضربه زننده راکت استفاده نمود؟
پاسخ: خیر- قانون به وضوح اشاره به یک شبکه میکند و نه شبکههائی از ردههای درهم تنیده.
مورد دوم- اگر زهها در بیش از یک سطح قرار داشته باشد، آیا میتوان شبکه زه در کل تخت و یکدست دانست؟
پاسخ: خیر
مورد سوم- آیا میتوان از وسایلی که موجب کاهش لرزش میشوند در روی راکت و کجا باید قرار داد؟
پاسخ: بلی- اما این وسایل را فقط میتوان در خارج از شبکه بهم تافته زه قرار داد.
مورد چهارم- در هنگامیکه توپ در گردش است. بطور اتفاقی زه راکت بازیکنی پاره میشود آیا بازیکن مجاز به ادامه بازی با چنین راکتی است؟
پاسخ: بلی.
ماده ۵- زننده سرویس و دریافت کننده سرویس
بازیکنان باید در دو سوی تور قرار بگیرند. بازیکنی که در ابتدا با ضربه خود توپ را به گردش در میآورد زننده سرویس و فرد دیگر دریافت کننده سرویس نامیده میشوند.
مورد اول- اگر بازیکنی در ضمن زدن ضربه از خط فرضی امتداد تور عبور کند، امتیاز از دست میدهد؟
الف) قبل از ضربه زدن به توپ
ب) پس از ضربه زدن به توپ
پاسخ: در صورتی که بازیکنی وارد محدوده خطوط احاطه کننده زمین حریف شود، در هیچیک از موارد فوق با عبور از خط فرضی امتیاز از دست خواهد داد (ماده بیست) در مورد مانع شدن از اجرای ضربه حریف میتواند خواستار تصمیمگیری داور مطابق ماده ۲۱ و ۲۵ شود.
مورد دوم- زننده سرویس ادعا میکند که دریافت کننده سرویس باید در محدوه خطوط زمین خود قرار بگیرد، آیا چنین امری ضروری است؟
پاسخ: خیر- دریافت کننده سرویس میتواند در هر جای دلخواه در زمین مربوطه قرار گیرد
ماده ۶- انتخاب زمین و سرویس
در گیم اول حق انتخاب زمین و حق سرویس کننده یا دریافت کننده سرویس بودن به قید قرعه مشخص میگردد. برنده قرعه حق انتخاب را دارد و یا میتواند از حریف خود بخواهد یکی از موارد زیر را انتخاب کند.
الف) سرویس کننده و یا دریافت کننده سرویس بودن که در این صورت بازیکن دیگر باید زمین را انتخاب کند.
ماده ۷- سرویس
اجرای ضربه سرویس باید تحت شرایط زیر صورت پذیرد. درست قبل از شروع ضربه سرویس کننده باید با پاهای متوقف در پشت خط انتهای (در لبه خارجی خط که نسبت به تور دور است) بایستد در محدوده های بین امتداد فرضی علامت مرکزی تا خط کناری سپس سرویس در لحظه برخورد توپ و راکت پایان یافته تلقی میشود. بازیکنی که فقط یک دست داشته باشد، میتواند توپ را با ضربه راکت به هوا پرتاب کند و سپس سرویس را انجام دهد.
مورد اول- آیا سرویس کننده در بازی انفرادی حق ایستادن در محدوده پشت خط انتهای زمین بین خط کناری بازی دوبل را دارد.
مورد دوم- اگر بازیکنی در هنگام زدن سرویس دو یا چند توپ را به جای یک توپ به هوا پرتاب کند، آیا خطا کرده است؟
پاسخ: خیر- باید اعلام بجا شود اما چنانچه این عمل را عمدی تلقی کند میتواند مطابق قوانین ماده ۲۱ عمل کند.
ماده ۸ خطای پا
الف) سرویس کننده در حین اجرای ضربه:
الف-۱) جای خود را با راه رفتن یا دویدن تغییر ندهد. حرکت اندک پاها که عملاً اثری بر محل اصلی سرویس کننده نگذارد به عنوان تغییر محل به وسیله راه رفتن یا دویدن تلقی نمیگردد.
الف-۲) نباید با هیچیک از پاها ناحیهای به جز محدوده پشت خط انتهای زمین در فاصلهای بین امتداد فرضی علامت مرکزی تا خط کناری را لمس کند.
ب) منظور از کلمه پا قسمتی از پا، از قوزک به پائین است.
ماده ۹- اجرای ضربه سرویس
الف) برای اجرای ضربه سرویس، سرویس کننده باید به تناوب در پشت نیمه راست و چپ زمین خود قرار گیرد. در هر گیم ابتدا باید از نیمه راست ضربه سرویس اجرا شود. اگر سرویس از نیمه اشتباه مشخص نگردد، تمام بازیهای انجام یافته با سرویس یا سرویسهای زده شده از جهت اشتباه به قوت خود باقی میماند ولی اشتباه در محل اجرای سرویس به محض تشخیص باید تصحیح شود.
ب) توپ سرویس شده باید پس از عبور از روی تور با زمین یا خطوط محدوه کار سرویس زمین حریف که بصورتی مورب در نیمه دیگر زمین نسبت به محل سرویس قرار دارد، برخورد کرده و بعد توسط دریافت کننده سرویس برگشت داده شود.
ماده ۱۰ خطای سرویس
سرویس، خطا محسوب میگردد چنانچه:
الف) سرویس کننده از قوانین مواد ۷-۸ یا ۹ (ب) تخطی نماید.
ب) اگر در زدن سرویس توپ به راکت برخورد نکند.
ج) اگر توپ سرویس شده قبل از اصابت به زمین به اجزاء دائمی زمین بجز(تور، کمربند تور، نوار تور) برخورد نماید.
مورد اول- بعد از پرتاب توپ بالا به عنوان مقدمه انجام ضربه سرویس، سرویس کننده تصمیم به نزدن توپ میگردد و در عوض آن را با دست میگیرد،آیا این کار خطا محسوب میگردد؟
پاسخ: خیر
مورد دوم- هنگام زدن سرویس در بازی انفرادی داخل یک زمین بازی دوبل که دارای پایه های زمین انفرادی است، توپ به پایه زمین انفرادی برخورد میکند و بعد در کادر صحیح سرویس فرود میآید. آیا این خطا محسوب میگردد و یا باید اعلام بجا شود؟
پاسخ: در سرویس، خطا محسوب میگردد زیرا پایه های بازی انفرادی، پایه های زمین دوبل و بخشی از تور یا نوار تور مابین آنها جزء اجزاء دائمی زمین محسوب میگردند. (طبق ماده ۲ و ۱۰ و با توجه به تبصره ماده ۲۴)
ب) انتخاب زمین که در اینصورت بازیکن دیگر حق انتخاب سرویس کننده یا دریافت کننده سرویس بودن را دارد
مورد اول- آیا بازیکنان در صورت با تأخیر افتادن یا بحالت تعلیق درآمدن بازی قبل از شروع آن حق انتخاب مجدد را دارند؟
پاسخ: بلی- نتیجه قرعه کشی به قوت خود باقی است اما حق انتخاب مجدد در رابطه با زمین یا سرویس وجود دارد.